Vajinismus (Kadınlarda Cinsel İlişkiye Girememe) 

Vajinismus, kadınların cinsel ilişkiye girememe durumudur. Kadında cinsel birleşmenin olduğu bölgeye vajen denir. Vajenin etrafındaki kasların istemsiz ve kontrolsüz kasılması, tüm vücutta bir kasılmanın yaşanması; korku, endişe, panik gibi duyguların hissedilmesi ile kadının eşini itmesi ve cinsel birleşmenin yaşanamaması ile sonuçlanan kadının kontrolü dışında, bilinçdışının etkisiyle yaşanan uyum bozukluğuna vajinismus denir.

Vajinismuslu kadınların büyük çoğunluğu severek ve isteyerek evlenmişlerdir, eşiyle sevişme sırasında da haz almakta ve cinsel olarak uyarılmaktadır. Ancak ilişki cinsel birleşme boyutuna geçtiğinde aniden başlayan korku, heyecan, çarpıntı ve nefes nefese kalma gibi bulgular ile kendisini kasarak bacaklarını kapatmakta, eşini iterek penisin girişine izin vermemektedir.

Eşler ilişki sırasında kendi penislerini adeta bir “duvara çarpıyormuş” “vajinanın içinde bir engel varmış” gibi hissetmektedirler. O bölgenin tamamen kapalı olduğunu dahi düşünen çiftler olabilir.

Vajinismusun Nedenleri Nedir?

Nedenleri çoğaltmak mümkündür. “Hastalık yoktur hasta vardır” deyimini anımsatıp, en sık rastladığımız,  vajinismusa yol açan, nedenleri genel olarak şöyle sıralayabiliriz.

• Kızlık zarının çok değerli ve korunması gereken bir şey olduğu düşüncesi,
• Cinsel kimlik bozukluğu yani eşcinsel özdeşleşme,
• Cinsel bilgi eksiklikleri,
• Geçmişte cinsel tacize veya tecavüze uğrama,
• Kızlık zarının yırtılması sırasında korkunç bir acı duyulacağı fikri,
• Ağrı ve acı duyulacağına dair korku ve inanışlar,
• Ağrı eşiğinin düşük olması,
• Utanma ve cinsel duygulardaki baskılanma,
• Baskıcı ve otoriter bir baba,
• Zayıf, güçsüz yada baskın bir anne,
• Pasif, bağımlı yada aşırı anlayışlı koca,
• Cinsel uyarılmada problemler,
• Vajinal kayganlıkla ilgili problemler,
• Cinsel isteksizlik,
• Genç kızlık döneminde seksin pis ve kötü olduğunu öğreten yanlış ve katı eğitim tarzı,
• Kadının cinsel bir meta veya cinsel bir obje olarak algılanması,
• Cinsel organın giriş yerinin bilinmemesi,
• Kızlık zarının korunması fikrinin yaşattığı ve şartlandırdığı gerginlik,
• Çocuklukta ve grenlikte “bacaklarını kapa”, “eteğini ört” gibi uyarılar,
• Cinsel mitler,
• Çocukluktan kalma korkular,
• Cinsellik konusunda yerleşmiş yanlış ön yargılar,
• Katı ahlak kuralları ve tabular,
• İlk cinsel ilişki sırasında kadının canının fazla yanması,
• Vajinanın içine herhangi bir şey giremeyecek kadar ufak olduğuna dair yanlış inançlar,
• Aşırı katı bir toplum düzeni içinde yaşama,
• Görücü usulü evlenmeler,
• Cinsel ilişkinin çok ağrılı olacağı yanlış bilgisi,
• Bilinçdışında yaşanan suçluluk, ayıp, günah gibi fiziksel, kültürel, dinsel ve ahlaki korkular,
• Bilinçdışına itilmiş bilinmeyen bir düşünce yada davranışın psikosomatik etkisi,
• İlk gece korkusu,
• Ağrılı bir jinekolojik muayene,
• Simgesel olarak zihninde aşırı büyütülen penis yüzünden çok acı çekme veya parçalanma korkuları,
• Geçmişte genital bölgeye gelen bir darbe yada travma,
• Gebe kalma korkusu,
• Çocuklukta makattan fitil kullanılması,
• Uygun olmayan veya istenmeyen bir birliktelikte eşten sakınma,
• Bazı enfeksiyonlar ve anormalliklerde vajinismusa yol açabilir. Bunlar: Endometriozis, kronik enfeksiyonlar, kızlık zarının gergin olması vb.

Vajinismuslu Kadınların Özellikleri Nelerdir?

O an geldiğinde vajinismuslu kadın panik atak benzeri bir durum yaşar. Eşini iter, kasılır. Korkar, bilinci açık olsa da kontrolünü yitirir, kontrol bilinçdışının eline geçer. Kişi bilinçdışı tarafından negatif bir hipnoz transı haline getirilir. Endişe, korku, kaygı duyar. Kişi zamanla aşağıdaki duygu ve düşüncelere kapılabilir

• Duygusal tatminde azalma,
• “Herkesin bu kadar kolay yaptığı bir şeyi ben nasıl yapamıyorum?” şeklinde suçluluk,
• Utanç duyma,
• Kendinden nefret etme,
• Hayal kırıklığı hissi,
• Aile büyüklerinin veya yakınlarının “Ne zaman çocuk sahibi olacaksınız?” soruları nedeniyle duyulan korku,
• Zamanla meydana gelen cinsel isteksizlik vb.
• Vajinismusulu Kadınların Ortak Özellikleri
• Çocukluk ve gençlik yıllarında ailelerinin iyi kızlarıdırlar, yani kurallara uyan, kızgınlığı dışa vurmayan, sürekli bir kabul ihtiyacı yaşayan kadınlardır,
• Cinsel ilişkiyi şiddet veya işgal edilme olarak görürler,
• Fiziksel şiddete maruz kalmış veya tanık olmuşlardır, yani kasılma, şiddete karşı önlem olarak ortaya çıkmaktadır,
• Cinsel şiddete maruz kalmışlardır,
• Her şeyin en kötüsünü düşünürler,
• Aileye bağımlıdırlar,
• Ahlaki ve cinsel olarak baskıcı ve otoriter bir babaları vardır,
• Baba-kız ilişkisinde güçlükler ve çatışmaları vardır,
• Cinsellikten hoşlanmayan ve cinselliği bir görev gibi yapan zayıf ve güçsüz bir anneleri vardır,
• Duygusal ve ruhsal gelişimleri sağlıklı değildir,
• Cinselliği aşağılayan bir aile yapıları vardır yani cinsel organlardan iğrenme veya hoşlanmama, olumsuz dinsel şartlanma vb. durumlar ailelerinde sık görülen yapılardır,
• Çocuksu bir kişilikleri vardır, çünkü bu kadınların psikoseksüel gelişimleri biyolojik yaşlarından geridedir. Yani cinsel açıdan hálá çocukturlar.
• Cinsel ilişkiye veya penisin vajinaya girmesine karşı fobik bir korku reaksiyonları vardır, hatta bu reaksiyon hastanın bir anlamda panik atak geçirmesine neden olabilir,
• Kontrolsüz davranışları vardır,
• Bedenlerinden hoşnut olmazlar,
• Ya çok çabuk güvenirler ya da güven duymada zorlanırlar, güven duyguları zedelenmiştir,
• Çocukluk çağından kalma korkuları sık yaşarlar,
• Kaygılı ve tedirgin ruh halleri vardır,
• Çocukluklarında ve genç kızlıklarında ailevi sorunları vardır,
• Yetişkinliği ve evliliği kabul etmede güçlük çekerler,
• Genellikle düşük sosyo-ekonomik ve eğitim düzeyleri vardır,
• Kentli kadınlarda daha az, kırsal kesim kadınlarında biraz daha çok görülür,
• Okşanmaktan hoşlanırlar hatta klitoris uyarılması ile orgazm olabilirler,
• Uyuyan Güzel: Kocalarıyla kardeş gibi yaşayan, çocuksu kadınlardır. Ailelerine bağımlı ve ebedi öğrenci olurlar.
• Savaşçı: Seksi, karşı cinsler arası mücadele gibi görürler. Kadınlığın zayıflık ve pasiflik olarak algılanışı acı verir.
• Kraliçe Arı: Cinselliği reddederler. Erkeği yalnız soyun devamı için isterler. Onlar için cinsellik kirli ve aşağılayıcıdır.
• İyi Kız Sendromu: İlk kez 1976 yılında G.C.MOULTON tarafından okullarında başarılı ve ebeveynleriyle hiçbir ciddi çatışmaları olmayan, edilgen, itaatkâr, boyun eğen, yumuşak başlı kadınların ortak özellikleri tanımlamak için kullanılan bu sendrom; çeşitli kültürlerde erkek ve kız çocukları için kalıplaşmış toplumsal farlılıkları ve inançları esas alır. Yani kız çocuklarının daha uysal, daha söz dinleyen, daha güvensiz, daha yardıma ihtiyaç duyan, başarıya daha az önem veren, daha duygusal, ezbere ve tekrara dayalı işlerde daha yetenekli oldukları düşünülürken; yüksek bilgi işlem düzeyi ve yaratıcılık gerektiren işlerde daha başarısız oldukları kabul edilir. İyi kız sendromu ile birçok cinsel işlev bozukluğu arasında bağlantı vardır. Cinsel terapi için başvuran orgazm olamayan kadınların çoğunun çocukluklarında veya genç kızlıklarında kendilerini iyi kız olarak tanımlamaları hiç şaşırtıcı değildir.

Vajinismusun Görülme Sıklığı Nedir?

Batılı kaynaklarda nadiren bildirilen vajinismus ülkemizde oldukça sık görülmektedir. Bu konuda yapılan kapsamlı bir araştırma yoktur ama ülkemizde vajinismusun %10 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Ama daha önemlisi cinsel işlev bozukluğuyla başvuran kadınların %56-73’ını vajinismuslu kadınlar oluşturmaktadır.

Vajinismus Tanısı Nasıl Konur?

Vajinismus genelde cinsel yaşamın başlangıcında, ilk cinsel birleşme denendiği andan itibaren ortaya çıkar. Çok daha seyrek olarak jinekolojik muayene veya benzeri deneyimlerden sonra gelişir.

Vajinismus toplumda iyi bilinmeyen bir cinsel sorundur. Çünkü bu durumla karşılaşan çiftler bunun bir tek kendilerinin başına geldiğini düşünmekte ve saklama eğilimi içinde olmaktadır. Ya da nereye başvuracaklarını bilememekte ve kendiliğinden düzelmesini beklemektedirler. Öncelikle jinekologlara başvurmaktadır. Oysa bu kadınların jinekolojik muayenesi zaten zor, bazen de olanaksızdır. Çünkü muayenede vajinal girişe yaklaşıldığında sıklıkla korku, kasılma, bacakların kapanması tepkisi ortaya çıkar. Jinekolojik muayene yapılıp, kadına yalnızca normal olduğu, ya da korkacak bir şeyi olmadığı söylendiğinde ise çiftin çaresizliği daha da artmaktadır.

Vajinismuslu Hastalar Ne Zaman Tedaviye Başvuruyorlar?

Vajinismus bundan 10 yıl önce daha az bilinen ve konuşulan bir hastalıktı, başlarına geldiklerinde insanlar ne yapacaklarını,  nereye başvuracaklarını bilmiyorlardı. Son yıllarda internet, yazılı ve görsel medya sayesinde insanlar vajinismusu tanıyorlar ve tedaviye daha erken başvuruyorlar.

Bazı vajinismuslu çiftler bu durumu saklama ve kendiliğinden düzeleceğini bekleme eğilimi içinde olmaktadır. Ancak çiftin çocuk sahibi olmak istemesi ve aileleri öğrendiğinde bu konuda üzerlerine gitmesi onları tedavi arayışına sürüklemektedir.

Vajinismus Tedavisinde Ne Yapılıyor, Tedavi Süresi Nedir?

Bilinçdışında geçmişte yaşanmış yada duyulmuş olumsuz bir olayın eşe istemeden yansıtıldığı vajinismus her zaman tedavi edilebilir. Sorunun bilinçdışı istek ve şartlı refleks ile ortaya çıktığından bu nedeni ortadan kaldırmak için bilinçdışı süreçlerde zihinsel manevralar yapıp yeni olumlu şartlı refleks arkları oluşturmak gerekir.

Önce özel bir ilgi ve uzmanlık alanı olan cinsel terapist tarafından çiftin cinsel öyküsü alınır ve cinsel terapistin gerekli gördüğü durumlarda tam bir jinekolojik muayene yapılır. Ama vajinismus sorunu olan kadınların büyük çoğunluğu jinekolojik muayene olmak istemezler hatta muayene hakkında konuşulması bile aynen ilişkide olduğu gibi panik ve korkuya sebep olabilir. Daha sonra bilinç altındaki gereksiz korkuları yenmek için danışanların rahatlatılması, gevşemesi, heyecan ve korkuları yatıştıracak ruhsal bir ortam oluşturulması için cinsel terapiye geçilir. Çifte cesaretli olmaları, başaracaklarına inanmaları ve güvenerek sabırla beklemeleri konusunda telkinlerde bulunulur. Cinsel terapi sırasında çifte ayna tutma egzersizleri, idrar tutma egzersizleri, çatı kaslarını gevşetme ve kasma egzersizleri, kegel egzersizleri, parmak egzersizleri, çubuklarla genişletme egzersizleri, sınırlı penis girişi egzersizleri vb. “invivo duyarsızlaştırma”, “invitro duyarsızlaştırma” ve “pelvik taban rehabilitasyonu” öğretilir. Tedavinin birinci aşamasında invivo duyarsızlaştırmada hastanın kendi vücudunu tanıması için “dokunma ve okşama egzersizleri” ve parmak egzersizleri yaparak, bir anlamda ilişki sırasında ortaya çıkan panik atağın küçük çaplı bir benzerini yaşaması hedeflenir. İnvitro duyarsızlaştırma da ise benzer durum hastanın kendi parmağı ile değil bazı cam tüpler, plastik kanüller veya eşinin parmağı ile sağlanır. Her ikisinde de amaç; vajinanın genişleyebilir bir organ olduğunun kişiye gösterilmesi, ilişki sırasında yaşanan panik atağın küçük bir benzerinin oluşturulması ve bununla başa çıkmayı öğrenmeyi sağlamaktır. Egzersizler sırasında yapay kayganlaştırıcıların kullanılabilir. Bu duyarsızlaştırmayla paralel olarak hastanın pelvis kaslarını tanımasını ve onlara hakim olmasını sağlayan Kegel Egzersizleri de yapılır. Cinsel terapide eşten gelen ruhsal destek çok önemlidir. Tedavinin ikinci aşamasında ise ilişki öncesi ön sevişmenin uzun tutulması ve kadının iyice uyarılmasının üzerinde durulur. Cinsel terapistin uygun görmesi durumunda ilaç tedavisi de uygulanabilir. Cinsel terapi süresi hastalığın şiddetine göre birkaç seanstan 10-12-20 seansa kadar değişebilir.

Tedavi Başarısı Nedir?

Vajinismus cinsel tedaviler açısından sonucu en yüz güldürücü olandır. Tedavi başarı oranları %100’lerı bulmaktadır.
Vajinismusun cinsel tedavisinde, eşlerin birlikte başvurmaları ve tedaviye birlikte devam etmeleri tedavi başarısını artırmaktadır. Tedavi başarısında cinsel terapistin bu konuda deneyimli olması kadar çiftin tedavi isteği de önemlidir.

Vajinismus Hakkında Bilinmeyenler

• Vajinismus bir hastalık değil ailesel yani evli çifte ait bir problemdir. Kadının ve erkeğin ortak bir sorunudur. Bu nedenle cinsel terapide bir tarafın diğerini suçlamaması veya anlayışlı olması öğütlenir.
• Kişinin istediği kişiyle evlenememesi vajinismusa neden olmaz. “Başkasıyla evlenseydim yine de olur muydu?” sorusu hep akla gelir. Ama bu sorunun eşlerle bir ilgisi yoktur. Hatta evlenmeden önce uzun yıllar flört eden çiftlerde evlenince bu sorunu yaşayabilir.
• Cinsel terapide başarı şansını arttıran en önemli faktör eşlerin seanslar sırasında kendilerine verilen ev ödevlerini uygun bir şekilde uygulaması ve sonuna kadar tedaviye inançlarını yitirmemeleridir.
• Genel anestezi altında ilişkiye girilmesi, alkol alıp sarhoş olup cinsel ilişkiye girmesi, sakinleştirici, kas gevşetici ve antidepresan ilaçlar da tedavi edici değildir. Aksine bu tip ilaçlar cinsel isteği azaltabilir.
• Kızlık zarlarının çok kalın olması, bilinenin aksine, vajinismusa yol açmaz.
• Bu rahatsızlık ilk cinsel ilişki de ortaya çıkabileceği gibi uzun yıllar normal bir işlevsellikten sonra da ortaya çıkabilir.
• Vajinismus sosyokültürel ve ekonomik düzeyi yüksek, daha çok okuyan veya üniversite mezunu çitlerde daha sık olarak görülmektedir.
• 10-15 yıldır evli olup halen ilişkiye giremedikleri için boşanan veya evliliklerini bu şekilde kabullenip “aseksüel” olarak yaşayan çiftlerin sayısı az değildir.
• Bir partnerle yaşanan sorun başka bir partnerle ortaya çıkmayabilir.
• Eğitim, kültür ve sosyal seviye ile ilgili değildir. Sadece cahil insanlarda olmaz, üniversite mezunu çiftlerde görülebilir.
• Ülkemizde cinsel sorunla başvuran kadınların en büyük grubunu oluşturmaktadır.
• Vajinismus problemi yaşayan kadınların yüzde 80″i ve eşlerinin yüzde 90″ı evliliklerinden yeterince doyum aldıklarını ifade etmektedirler.
• Vajinismuslu kadınların yüzde 57″si kocalarını bu konuda düşünceli ve kendilerine yardımcı, yüzde 15″i öfkeli ve saldırgan, yüzde 28″i tepkisiz olarak değerlendirmektedir.
• Vajinismuslu kadınlar genellikle giriş dışındaki cinsel aktivitelerden oldukça zevk alırlar ve ön sevişmeyle orgazm olabilirler.
• Vajinismuslu çiftleri bu problemin yalnızca kendilerinde var olan garip bir sorun olduğunu düşünüp hekime başvurmazlar. Öncelikle çözümü büyü yapılmasıyla bağlandıklarını düşünerek tıp dışı alanlarda ararlar, sonuç başarısızdır.
• Vajinismus sadece cinsel ilişkiye değil, muayene ve tampon gibi bazı durumlara da müsaade etmez.
• Hemen bütün yaş grubundaki kadınları etkileyebilir.
• Görülme sıklığı her 100 kadından ikisinde bu duruma rastlanıldığıdır.
• Vajinismusda yeterli istek veya ıslaklığın sağlanamaması söz konusu değildir.
• Vajinismuslu hastalar ailelerden gelen “neden hala çocuk yapmıyorsunuz?” şeklindeki eleştiriler ile boğuşmaktan sıkıldıkları için bir cinsel terapiste baş vururlar.
• Bazen vajinismus bir koruma davranışı olarak ortaya çıkabilir. Daha önceki deneyimlerinde incitilmiş kadınlarda, cinsel ilişkiden kaçmak amacı ile vajina kaslarının kasılması ortaya çıkabilir.
• Son olarak; vajinismus hastalarına önerim: “Yalnızca tedaviye başlamayı isteyin. Bir cinsel tedavi merkezine başvurmakla tedavideki çok önemli bir basamağı aşmış olacaksınız.”